Chromogranina A

Ostatnia weryfikacja:
9.13.2021
Oficjalna Nazwa

Chromogranina A

Inne Nazwy

CgA

Powiązane badania

Katecholaminy, Markery nowotworowe

SPIS TREŚCI

W skrócie

W jakim celu badanie jest wykonywane?

Jako pomoc w rozpoznaniu i monitorowaniu rakowiaków oraz innych guzów neuroendokrynnych

Kiedy badanie jest wykonywane?

U pacjenta z objawami wskazującymi na obecność rakowiaka, takich jak czerwienienie się, biegunka i/lub świszczący oddech; w przypadku podejrzenia rakowiaka lub innego guza neuroendokrynnego.

Jak się pobiera próbkę do badania?

Próbka krwi pobrana z żyły łokciowej

Czy do badania trzeba się przygotować?

Nie

Informacja o próbce

Co się oznacza?

W badaniu oznacza się stężenie chromograniny A (CgA) we krwi. CgA jest białkiem uwalnianym z komórek neuroendokrynnych. Są to komórki obecne w narządach organizmu, posiadające właściwości nerwowe i endokrynne. Komórki neuroendokrynne oraz gruczoły układu dokrewnego, w których się one znajdują, mogą być przyczyną wielu nowotworów – zarówno łagodnych jak i złośliwych, takich jak rakowiaki, guzy chromochłonne, wyspiaki, drobnokomórkowe raki płuc, nerwiaki płodowe oraz inne guzy endokrynne. Wiele z nich uwalnia znaczne ilości hormonów, takich jak serotonina, katecholaminy lub insulina, w trybie ciągłym lub przerywanym, co powoduje występowanie objawów charakterystycznych dla danego guza. W każdym przypadku guzy neuroendokrynne są związane ze wzrostem stężenia CgA.

Według Amerykańskiego Towarzystwa Walki z Rakiem, w USA co roku rozpoznaje się 11 do 12 tysięcy guzów lub nowotworów endokrynnych. Część przypadków pozostaje nierozpoznana, ponieważ guzy są niewielkie i nie dają żadnych objawów. Rakowiaki bezobjawowe wykryte przy okazji innych procedur chirurgicznych określa się mianem „przypadkowych”. Niewielki odsetek tych nowotworów może rozrosnąć się do rozmiarów powodujących niedrożność w jelitach lub oskrzelach.

Artykuły zamieszczone w dziale Laboratorium dostarczą Ci ogólnych informacji na temat obróbki pobranej krwi, wymazu z gardła oraz krwiodawstwa i krwiolecznictwa.

Badanie

W jakich przypadkach badanie jest wykonywane?

Oznaczenie chromograniny A wykorzystuje się jako marker nowotworowy. Czasami wykonuje się je łącznie z oznaczeniem 5-HIAA jako pomoc w rozpoznaniu rakowiaków. Wykorzystuje się je również w monitorowaniu skuteczności leczenia i wykryciu nawrotu tego rodzaju nowotworów. Czasami oznaczenie zleca się łącznie z badaniem poszczególnych hormonów, takich jak katecholaminy, jako pomoc w rozpoznaniu i monitorowaniu guzów chromochłonnych, lub w celu wykrycia innych guzów neuroendokrynnych, również tych, które nie wydzielają hormonów.

W jakich przypadkach badanie jest zlecane?

CgA zleca się wraz z innymi oznaczeniami w przypadku, gdy objawy u pacjenta wskazują na rakowiaka, guz chromochłonny lub inny guz neuroendokrynny.
Niektóre z objawów to:

  • Czerwienienie na twarzy i szyi (z reguły gwałtowne)
  • Biegunka, mdłości, wymioty
  • Szybkie bicie serca
  • Świszczący oddech, kaszel, utrudnione oddychanie

Oznaczenie zleca się w pewnych odstępach czasu w celu oceny skuteczności leczenia i monitorowania ewentualnych nawrotów.

Co oznacza wynik?

Stężenie chromograniny A zazwyczaj jest niskie. Podwyższone stężenie u pacjenta z objawami charakterystycznymi dla nowotworu może wskazywać na obecność nowotworu, ale nie pozwala określić jego rodzaju ani lokalizacji. Stężenie CgA nie ma wpływu na natężenie objawów, lecz ma związek z objętością guzów.

Jeżeli podwyższone stężenie CgA spada po podjęciu leczenia, oznacza to, że leczenie jest skuteczne. Jeżeli monitorowane stężenie wrasta, może to oznaczać wznowę.


Uwaga

Dla wielu oznaczeń nie ustalono standardowych zakresów referencyjnych. Ze względu na to, że wartości te zależą od wielu czynników takich jak: wiek, płeć, badana populacja, metoda oznaczenia, wyniki przedstawione jako wartości liczbowe mają różne znaczenie w różnych laboratoriach. Wynik powinien zawierać zakres referencyjny dla konkretnego oznaczenia. Lab Tests Online zaleca, aby pacjent przedyskutował wyniki testu z lekarzem. Dodatkowe informacje na temat zakresów referencyjnych są dostępne w artykule:

Przedziały referencyjne i ich znaczenie.
Co jeszcze należy wiedzieć?

Stężenie CgA bywa podwyższone w stanach klinicznych takich jak choroby wątroby, nieswoiste zapalenia jelit, niewydolność nerek czy stres, lecz nie jest ono wtedy monitorowane. Podczas interpretacji wyników oznaczeń należy wziąć pod uwagę wszystkie możliwe przyczyny podwyższonego stężenia CgA.

Obecnie brak jest testów na oznaczenie chromograniny A zatwierdzonych przez FDA. Opracowane testy, które zostały walidowane przez laboratoria różnią się od siebie, a ich wyników nie można stosować wymiennie. Dlatego też, jeżeli oznaczenia CgA wykonuje się u jednego pacjenta kilkukrotnie (np. w celu monitorowania), próbki zazwyczaj wysyłane są zawsze do tego samego laboratorium.

Pytania i odpowiedzi

1. Czy każdy powinien wykonać oznaczenie chromograniny A?

Nie. Badanie to zazwyczaj wykonuje się jako pomoc w rozpoznaniu lub monitorowaniu rakowiaka lub guza neuroendokrynnego. Obydwa te nowotwory występują bardzo rzadko i u większości osób nie zachodzi potrzeba wykonywania tego badania.

2. W jaki sposób lokalizuje się rakowiaka lub guz neuroendokrynny?

Zazwyczaj odbywa się to przy pomocy technik obrazowych, takich jak rentgen, tomografia komputerowa (CT) lub rezonans magnetyczny (MRI). W niektórych przypadkach w celu zlokalizowania guza niezbędna jest interwencja chirurgiczna. Badania obrazowe opisane są na stronie internetowej RadiologyInfo.org. (informacje w języku angielskim).

3. W jaki sposób rozpoznaje się czy nowotwór jest złośliwy czy łagodny?

W celu stwierdzenia czy guz jest łagodny czy złośliwy wykonuje się biopsję lub usuwa się guz metodą chirurgiczną. Następnie wycinek wysyła się do laboratorium, gdzie patolog ogląda komórki guza pod mikroskopem.

Program Profilaktyka 40 Plus - dowiedz się więcej

Chromogranina A

Ostatnia weryfikacja:
9.13.2021