ASMA

Ostatnia weryfikacja:
9.13.2021
Oficjalna Nazwa

Przeciwciała przeciwko mięśniom gładkim, przeciwciała przeciwko aktynie

Inne Nazwy

Przeciwciała przeciwko mięśniom gładkim (SMA), Przeciwciała przeciwko aktynie F

Powiązane badania
SPIS TREŚCI

W skrócie

W jakim celu badanie jest wykonywane?

Jako pomoc w rozpoznaniu przewlekłego autoimmunologicznego zapalenia wątroby i różnicowania go z innymi przyczynami uszkodzenia wątroby.

Kiedy badanie jest wykonywane?

Badanie wykonuje się w przypadku podejrzenia, że zapalenie wątroby u pacjenta spowodowane jest procesem autoimmunologicznym.

Jak się pobiera próbkę do badania?

Próbka krwi pobrana z żyły łokciowej

Czy do badania trzeba się przygotować?

Nie jest to potrzebne.

Informacja o próbce

Co się oznacza?

Oznacza się ilość przeciwciał przeciwko mięśniom gładkim (anti-smooth muscle antibodies - ASMA) we krwi. ASMA to białka produkowane przez układ odpornościowy, skierowane przeciwko własnym białkom szkieletu komórek mięśni gładkich. Wytwarzanie ASMA jest silnie związane z przewlekłym autoimmunologicznym zapaleniem wątroby, jednak może ono zachodzić w mniejszym stopniu również w innych chorobach wątroby oraz w schorzeniach autoimmunologicznych, jak na przykład pierwotna marskość żółciowa. Autoimmunologiczne zapalenie wątroby może występować w formie ostrej lub przewlekłej, a przyczyną jego rozwoju nie są żadne znane czynniki (jak na przykład infekcja wirusowa, leki, toksyny, choroby dziedziczne lub nadużywanie alkoholu). Może ono doprowadzić do marskości (uszkodzenia i włóknienia) wątroby, a w niektórych przypadkach również do jej niewydolności.
Autoimmunologiczne zapalenie wątroby może wystąpić u pacjenta w każdym wieku. Około 70% chorych stanowią kobiety. U ponad 80% chorych w Stanach Zjednoczonych występuje dodatnie miano ASMA - samodzielnie lub łącznie z ANA (przeciwciałami przeciwjądrowymi). Przeciwciała przeciwko aktynie są skierowane, jak sama nazwa wskazuje, przeciwko aktynie, która jest swoistym białkiem szkieletu komórkowego (cytoszkieletu). Aktualne badania naukowe dowodzą, że w diagnostyce autoimmunologicznej choroby wątroby przeciwciała przeciwko aktynie są badaniem bardziej swoistym niż ASMA, ponieważ przeciwciała przeciwko aktynie występują u około 52%-85% chorych.

Artykuły zamieszczone w dziale Laboratorium dostarczą Ci ogólnych informacji na temat obróbki pobranej krwi, wymazu z gardła oraz krwiodawstwa i krwiolecznictwa.

Badanie

W jakich przypadkach badanie jest wykonywane?

Badanie ASMA jest wykonuje się razem z badaniem przeciwciał przeciwjądrowych (ANA), jako pomoc w rozpoznaniu autoimmunologicznego zapalenia wątroby. Oznaczenie innych autoprzeciwciał, takich jak przeciwciała przeciwmikrosomalne wątroby i nerki typu 1 (LKM-1) czy przeciwciała przeciwmitochondrialne, mogą być również pomoce w celu rozpoznania autoimmunologiczego zapalenia wątroby i różnicowania tego schorzenia od innych przyczyn uszkodzenia wątroby. Oznaczenie przeciwciał przeciw aktynie może być wykonane jako badanie przesiewowe w kierunku autoimmunologicznego zapalenia wątroby, zamiast badania ASMA. Jeśli wynik jest dodatni, można następnie oznaczyć ASMA w celu potwierdzenia rozpoznania. Test na obecność przeciwciał przeciw aktynie jest badaniem względnie nowym i w niektórych sytuacjach może być zlecany zamiast ASMA jednak jego wyjątkowa przydatność kliniczna nie została dotychczas potwierdzona.

W jakich przypadkach badanie jest zlecane?

Badanie ASMA, jak również badanie ANA, zleca się w przypadku podejrzenia autoimmunologicznego zapalenia wątroby zwykle, jeżeli u pacjenta występują objawy takie jak zmęczenie, żółtaczka (zażółcenie powłok skóry i białkówek oczu), przy jednoczesnych nieprawidłowych wynikach badań czynności wątroby (np. podwyższona aktywność aminotransferazy asparaginianowej - AST i/lub bilirubiny), które z reguły wykrywa się podczas rutynowych badań okresowych. W takim przypadku zazwyczaj zleca się oznaczenie ASMA i ANA, czasami w połączeniu z innymi badaniami, które pozwolą potwierdzić rozpoznanie i/lub wykluczyć inne przyczyny uszkodzenia wątroby. Do tych przyczyn zaliczamy infekcje (takie jak wirusowe zapalenie wątroby), przyjmowanie narkotyków, nadużywanie alkoholu, działanie toksyn, choroby uwarunkowane genetycznie, choroby metaboliczne oraz pierwotną marskość żółciową.

Co oznacza wynik?

UWAGA: Dla tego oznaczenia nie ustalono standardowych zakresów referencyjnych. Ze względu na to, że wartości referencyjne zalezą od wielu czynników takich jak: wiek, płeć, badana populacja, metoda oznaczenia, wyniki przedstawione jako wartości liczbowe mają różne znaczenie w różnych laboratoriach. Wynik powinien zawierać zakres referencyjny dla konkretnego oznaczenia. Lab Tests Online zaleca, aby pacjent przedyskutował wyniki testu z lekarzem. Dodatkowe informacje na temat zakresów referencyjnych są dostępne w rozdziale  Zakresy referencyjne i ich znaczenie.

Najbardziej prawdopodobną przyczyną wysokiego miana ASMA i ANA we krwi jest autoimmunologiczne zapalenie wątroby. W przypadku obecności obu rodzajów przeciwciał można wykluczyć układowy toczeń rumieniowaty (w toczniu miano ANA jest podwyższone, ale ASMA nie są obecne). Jeśli u pacjenta z klinicznymi objawami autoimmunologicznego zapalenia wątroby występują wysokie miana przeciwciał przeciwko F-aktynie, prawdopodobieństwo choroby jest bardzo wysokie. W większości przypadków, dodatni wynik  przeciwciał przeciwko aktynie idzie w parze z dodatnim wynikiem ASMA. Z uwagi na to, że aktyna jest jednym z kilku białek szkieletu komórkowego, w organizmie pacjenta mogą występować przeciwciała przeciwko mięśniom gładkim nawet przy ujemnym wyniku oznaczenia przeciwciał przeciwko aktynie.

Uwaga

Dla wielu oznaczeń nie ustalono standardowych zakresów referencyjnych. Ze względu na to, że wartości te zależą od wielu czynników takich jak: wiek, płeć, badana populacja, metoda oznaczenia, wyniki przedstawione jako wartości liczbowe mają różne znaczenie w różnych laboratoriach. Wynik powinien zawierać zakres referencyjny dla konkretnego oznaczenia. Lab Tests Online zaleca, aby pacjent przedyskutował wyniki testu z lekarzem. Dodatkowe informacje na temat zakresów referencyjnych są dostępne w artykule:

Przedziały referencyjne i ich znaczenie.
Co jeszcze należy wiedzieć?

Miano ASMA może być niższe u dzieci i u osób z upośledzonym układem odpornościowym. Może ono również ulegać zmianom w trakcie choroby. U około 20% pacjentów z autoimmunologicznym zapaleniem wątroby wyniki badań na obecność ASMA, ANA lub LKM1 są ujemne. Niewielkie ilości ASMA, wraz z AMA, mogą występować u około 50% pacjentów z pierwotną marskością żółciową oraz mogą być również spotykane w innych chorobach, takich jak na przykład mononukleoza zakaźna lub w przebiegu niektórych nowotworów. Przeciwciała przeciwko F-aktynie mogą pojawiać się u około 22% pacjentów z pierwotną marskością żółciową.
Obecność ASMA, jak również przeciwciał przeciw F-aktynie i ANA wskazuje na wysokie prawdopodobieństwo autoimmmunologicznego zapalenia wątroby, ale nie stanowi o rozpoznaniu. W przypadku wysokiego poziomu obu rodzajów autoprzeciwciał oraz podejrzenia autoimmunologicznego zapalenia wątroby, można wykonać biopsję wątroby, pod kątem charakterystycznych uszkodzeń i zwłóknień w tkance wątrobowej.


Pytania i odpowiedzi

1. Czy ASMA mogą zaniknąć?

Jeśli obecność ASMA spowodowana jest chorobą przemijającą, jak na przykład mononukleoza zakaźna, po jej wyleczeniu mogą być one niewykrywalne. W przypadku, gdy obecność ASMA jest wynikiem autoimmunologicznego zapalenia wątroby, przeciwciała zazwyczaj obecne są w organizmie pacjenta do końca życia, ale ich miano może zmieniać się w trakcie przebiegu choroby.

2. Czy zapalenie wątroby może być spowodowane więcej niż jednym czynnikiem?

Tak. Na przykład, autoimmunologiczne zapalenie wątroby może współistnieć z wirusowym zapaleniem wątroby (takim jak wirusowe zapalenie wątroby typu C) i może się zaostrzać również w wyniku uszkodzenia wątroby spowodowanego nadużywaniem alkoholu. Bardzo ważne jest poznanie przyczyny wystąpienia choroby, ponieważ od tego zależy sposób jej leczenia.

3. Jak szybko postępuje autoimmunologiczne zapalenie wątroby?

Trudno jest przewidzieć przebieg i zaawansowanie autoimmunologicznego zapalenia wątroby.  Może ono mieć charakter ostry lub przewlekły. U wielu pacjentów przez lata nie występują objawy choroby, a rozpoznanie następuje dopiero w momencie wykonania rutynowych badań okresowych. W celu uzyskania dalszych informacji należy skontaktować się z lekarzem lub przeczytać powiązane z tym tematem artykuły.

Choroby: Choroby autoimmunologiczne, Choroby wątroby

Program Profilaktyka 40 Plus - dowiedz się więcej

ASMA

Ostatnia weryfikacja:
9.13.2021