Według amerykańskiej organizacji zajmującej się promocją działań prewencyjnych w ochronie zdrowia (ang. U.S. Preventive Services Task Force, USPSTF), nie ma obecnie wystarczających dowodów przemawiających za lub przeciw rutynowym badaniom przesiewowym w kierunku podwyższonego poziomu cholesterolu w całej populacji dzieci i młodzieży. Organizacja, w której skład wchodzą niezależni specjaliści w zakresie profilaktyki i medycyny opartej na dowodach naukowych (ang. evidence-based medicine, EBM), zmodyfikowała i opublikowała wytyczne dotyczące oznaczeń stężenia  cholesterolu  u dzieci i nastolatków.  

Wytyczne dotyczą młodzieży nieobciążonej czynnikami ryzyka chorób serca. Wykonanie profilu lipidowego zaleca się u osób z grupy podwyższonego ryzyka, np. z  cukrzycą, nadciśnieniem lub nadwagą.

Dla porównania, opublikowane w 2011 roku wytyczne zespołu ekspertów National Cholesterol Education Program (NCEP) będącego częścią National Institutes of Health, zalecają rutynowe badania przesiewowe w kierunku podwyższonego poziomu cholesterolu u wszystkich dzieci i młodych dorosłych. Zalecenia dotyczą w szczególności jednorazowego wykonywania badań przesiewowych u wszystkich dzieci w wieku 9 – 11, a następnie dodatkowego wykonania profilu lipidowego w wieku 17 i 21 lat. Z kolei Amerykańska Akademia Pediatrii (AAP) zaleca uniwersalne badania przesiewowe.

USPSTF poddała ocenie niniejsze wytyczne z uwagi na fakt, że podwyższony poziom cholesterolu u osoby młodej częściej skutkuje podwyższonym poziomem cholesterolu w dalszych etapach życia, co może prowadzić do zawału serca i udaru.

Przed podjęciem decyzji  Grupa Robocza ekspertów zapoznała się z badaniami dotyczącymi podwyższonego poziomu cholesterolu u dzieci, będącego wynikiem zaburzeń genetycznych lub występowania  choroby w rodzinie, jak również spowodowanego wpływem czynników środowiskowych takich jak dieta wysokotłuszczowa. Według ekspertów Grupy Roboczej, brak jest wystarczających danych, które umożliwiałyby opracowanie zaleceń przemawiających za lub przeciwko rutynowym badaniom przesiewowym. Przyczyny takiej sytuacji są następujące:

• Zgromadzony materiał wykazuje, że trudno przewidzieć, u których dzieci z wysokim poziomem cholesterolu problem ten utrzyma się w wieku dorosłym.
• Materiał nie wskazuje czy badania i leczenie hipercholesterolemii u dzieci i młodzieży będzie skutkować  mniejszym ryzykiem chorób serca  w wieku dorosłym.
• Nie ma dowodów na ewentualne efekty niepożądane działania leków obniżających poziom cholesterolu u dzieci i młodzieży.

- W naszym oświadczeniu apelujemy o dalsze badania, które pozwolą lepiej poznać korzyści i efekty niepożądane badań przesiewowych i leczenia zaburzeń lipidowych (wysoki poziom cholesterolu i  triglicerydów) u dzieci i młodzieży, jak również wpływ leczenia na ich stan zdrowia w wieku dorosłym – mówi dr David Grossman, wiceprzewodniczący  Grupy Roboczej. Dr Grossman jest również profesorem medycyny  i adiunktem na Wydziale Pediatrii Uniwersytetu w Waszyngtonie.

- AAP, które obecnie wspiera uniwersalne badania przesiewowe, poddaje ocenie aktualne wyniki badań i w ciągu najbliższych dwóch lat prawdopodobnie wyda zaktualizowane wytyczne – mówi dr Steven Daniels kierujący Wydziałem Pediatrii Uniwersytetu Medycznego w Kolorado  i komisją żywienia w AAP.

Do tego czasu rodzice dzieci i nastolatków powinni kierować ewentualne pytania do lekarza pierwszego kontaktu, który pomoże podjąć decyzję o ewentualnym badaniu poziomu cholesterolu.

- W obliczu braku dowodów należy indywidualnie rozpatrywać czynniki ryzyka u każdego pacjenta i na tej podstawie podejmować decyzje o wykonaniu badań przesiewowych – powiedział dr Grossman.

Strony powiązane:
‍Testy: Profil lipidowy
‍Choroby: Choroby sercowo-naczyniowe, Zawał serca, Udar mózgu

‍