W skrócie
W jakim celu badanie jest wykonywane?
Aby ocenić ryzyko rozwoju choroby niedokrwiennej serca i ocenić skuteczność zmiany trybu życia i leczenia farmakologicznego. Aby prawidłowo ocenić poziom cholesterolu LDL u osób nie będących na czczo.
Kiedy badanie jest wykonywane?
Po oznaczeniu profilu lipidowego, jeśli poziom triglicerydów u pacjenta jest znacząco podwyższony. Regularnie, aby ocenić skuteczność leczenia obniżającego poziom LDL.
Jak się pobiera próbkę do badania?
Próbka krwi pobierana jest z żyły łokciowej.
Czy do badania trzeba się przygotować?
Nie, ale lekarz może zapytać, czy jest się na czczo.
Informacja o próbce
Co się oznacza?
Bezpośrednie oznaczenie cholesterolu LDL polega na pomiarze stężenia tzw. "złego" cholesterolu we krwi. Zwykle w ramach oceny profilu lipidowego wylicza się stężenie cholesterolu LDL używając wyników oznaczeń cholesterolu całkowitego, cholesterolu HDL (cholesterolu związanego z lipoproteinami o dużej gęstości, "dobrego" cholesterolu) i triglicerydów. Nie można jednak wyliczyć stężenia cholesterolu LDL, jeśli poziom triglicerydów przekracza 400 mg/dl. W takich sytuacjach można oznaczyć cholesterol LDL bezpośrednio, co stanowi o użyteczności tego badania. Bezpośredni pomiar cholesterolu LDL jest mniej zależny od poziomu lipidów niż cholesterol LDL wyliczany, dlatego też badanie to można wykonać u osób niebędących na czczo i pacjentów ze znacznym nadmiarem triglicerydów.
Uwaga
Jeżeli przeprowadzenie badania jest dla Ciebie, lub kogoś Ci bliskiego przyczyną niepokoju czy zawstydzenia, przeczytaj artykuły:
Artykuły zamieszczone w dziale Laboratorium dostarczą Ci ogólnych informacji na temat obróbki pobranej krwi, wymazu z gardła oraz krwiodawstwa i krwiolecznictwa.
Badanie
W jakich przypadkach badanie jest wykonywane?
Cholesterol LDL oznacza się bezpośrednio, jeśli pacjent ma znacznie podwyższony poziom triglicerydów w profilu lipidowym; w takiej sytuacji badanie to pozwala prawidłowo ocenić poziom cholesterolu LDL. Lekarz może zlecić laboratorium wykonanie tego badania, jeżeli triglicerydy w profilu lipidowym są podwyższone. Najpierw oznacza się profil lipidowy i jeśli triglicerydy są za wysokie, laboratorium oznacza cholesterol LDL bezpośrednio - takie postępowanie pozwala skrócić czas obiegu próbki.
Bezpośredni cholesterol LDL można też zlecić jako samodzielne badanie lub wraz z oznaczeniem cholesterolu HDL w celu oceny skuteczności leczenia obniżającego poziom lipidów (diety, wysiłku fizycznego i leków). Czasem badanie zleca się, aby ocenić poziom cholesterolu LDL u osób niebędących na czczo.
W jakich przypadkach badanie jest zlecane?
Bezpośrednie oznaczenie cholesterolu LDL zleca się zawsze, jeśli z powodu podwyższonego poziomu triglicerydów nie można wyliczyć jego stężenia. Badanie można wykonać po oznaczeniu profilu lipidowego, kiedy lekarz chce ocenić skuteczność leczenia obniżającego poziom lipidów i u pacjentów po posiłku.
Co oznacza wynik?
UWAGA: Dla tego oznaczenia nie ustalono standardowych zakresów referencyjnych. Ze względu na to, że wartości referencyjne zalezą od wielu czynników takich jak: wiek, płeć, badana populacja, metoda oznaczenia, wyniki przedstawione jako wartości liczbowe mają różne znaczenie w różnych laboratoriach. Wynik powinien zawierać zakres referencyjny dla konkretnego oznaczenia. Lab Tests Online zaleca, aby pacjent przedyskutował wyniki testu z lekarzem. Dodatkowe informacje na temat zakresów referencyjnych są dostępne w rozdziale Zakresy referencyjne i ich znaczenie.
Podwyższony poziom cholesterolu LDL (także oznaczonego bezpośrednio) wskazuje na zwiększone ryzyko choroby niedokrwiennej serca. Zmniejszające się stężenie oznacza dobrą odpowiedź na leczenie obniżające poziom lipidów (zmiany stylu życia lub leczenie farmakologiczne) i wskazuje na zmniejszenie ryzyka choroby niedokrwiennej serca.
Obniżonego stężenia cholesterolu LDL się nie monitoruje. Może być obserwowany u osób z genetycznie uwarunkowanym niedoborem lipoprotein, nadczynnością tarczycy, infekcją lub zapaleniem.
Uwaga
Dla wielu oznaczeń nie ustalono standardowych zakresów referencyjnych. Ze względu na to, że wartości te zależą od wielu czynników takich jak: wiek, płeć, badana populacja, metoda oznaczenia, wyniki przedstawione jako wartości liczbowe mają różne znaczenie w różnych laboratoriach. Wynik powinien zawierać zakres referencyjny dla konkretnego oznaczenia. Lab Tests Online zaleca, aby pacjent przedyskutował wyniki testu z lekarzem. Dodatkowe informacje na temat zakresów referencyjnych są dostępne w artykule:
Co jeszcze należy wiedzieć?
Cholesterol LDL powinno się oznaczać (lub wyliczać jego stężenie), kiedy pacjent jest zdrowy i "stabilny metabolicznie". Ostra choroba, zabieg chirurgiczny, uraz, zawał serca, nagła utrata bądź zwiększenie masy ciała i ciąża przejściowo zmieniają stężenie cholesterolu LDL.
Pytania i odpowiedzi
1. Dlaczego bezpośrednie oznaczenie LDL cholesterolu nie zastąpiło wyliczania jego stężenia?
Wyliczanie stężenia cholesterolu LDL jest wciąż użyteczne. Jeśli triglicerydy nie są podwyższone, daje niemal takie same wyniki, jak bezpośrednie oznaczenie, przy jednoczesnym obniżeniu kosztu badania.
2. Czy wszystkie cząstki LDL są takie same?
Nie, cząstki LDL różnią się wielkością i gęstością. Pacjenci głównie z małymi, gęstymi cząstkami LDL mają większe ryzyko choroby niedokrwiennej serca, niż pacjenci z głównie dużymi cząstkami LDL
Źródła
Linki do stron obcojęzycznych:
Live Healthier, Live Longer National Cholesterol Education Program
American Heart Association: What Your Cholesterol Levels Mean
National Heart, Lung, Blood Institute: What Is Cholesterol?
FamilyDoctor.org: Cholesterol
FamilyDoctor.org: Lifestyle Changes to Lower Your Cholesterol
National Cholesterol Education Program: High Blood Cholesterol—What You Need to Know
Centers for Disease Control and Prevention: Cholesterol
National Heart, Lung, and Blood Institute: What is Cholesterol?
https://www.nhlbi.nih.gov/files/docs/public/heart/hdbk_wmn.pdf