W marcu 2012 r. amerykański zespół ekspertów oceniających skuteczność medycyny zapobiegawczej (U.S. Preventive Services Task Force - USPSTF) oraz Towarzystwo ds. Walki Z Rakiem (American Cancer Society - ACS) opublikowały ostateczną wersję nowych zaleceń dotyczących badań w kierunku raka szyjki macicy. Wprawdzie odnotowano pewne różnice w wersjach wstępnych przygotowanych przez każdą z organizacji, jednak ostateczne uzgodnione stanowisko jest następujące:

• Kobiety powinny poddawać się badaniom przesiewowym po 21. roku życia.
• Kobiety w wieku 21 – 65 lat, nie będące w grupie podwyższonego ryzyka powinny wykonywać badanie cytologiczne wymazu z szyjki macicy co trzy lata, lub: kobiety w wieku 30 – 65 lat powinny wykonywać badanie cytologiczne wymazu z szyjki macicy i badanie HPV co pięć lat.
• Jeżeli wyniki regularnych badań przesiewowych w przeszłości były prawidłowe, kobieta w wieku powyżej 65 lat może zaprzestać wykonywania tych badań, ponieważ ryzyko wystąpienia raka szyjki macicy jest u niej małe.

Według wcześniejszych zaleceń ACS, kobiety powinny wykonywać badanie cytologiczne wymazu z szyjki macicy co rok. Obydwie organizacje podkreślają konieczność wykonywania badań w kierunku HPV w połączeniu z wymazem z szyjki macicy. Według ACS, o ile wyniki badania cytologicznego są prawidłowe, nie ma potrzeby wykonywania badania HPV u kobiet poniżej 30. roku życia.

Zespół USPSTF jest przeciwny wykonywaniu badania na obecność brodawczaka ludzkiego (HPV) samodzielnie lub w połączeniu z wymazem z szyjki macicy, jako badań przesiewowych u kobiet poniżej 30. roku życia. Według USPSTF, obecnie dostępne dane nie są wystarczające, aby w pełni określić zalety i wady wykonywania badania HPV samodzielnie lub w połączeniu z wymazem z szyjki macicy u kobiet powyżej 30 roku życia. Powyższe zmiany wytycznych dają nadzieję na zmniejszenie liczby zbędnie wykonywanych oznaczeń, które zawsze wiążą się z ryzykiem uzyskania wyników fałszywie dodatnich, zbędnymi badaniami i leczeniem oraz stresem dla pacjenta. To zalecenie zostało poddane dyskusji publicznej – opinie można zgłaszać do 16 listopada.

Aby przekaz był czytelny dla pacjentów i lekarzy, Towarzystwo ds. Walki Z Rakiem (American Cancer Society - ACS), Towarzystwo ds. Kolposkopii i Patologii Szyjki Macicy (American Society for Colposcopy and Cervical Pathology - ASCCP) oraz Towarzystwo ds. Patologii Klinicznej (American Society for Clinical Pathology - ASCP) wydały proponowane wspólne stanowisko tego samego dnia co USPSTF.

Nie wiadomo, czy inne organizacje, takie jak Amerykańskie Kolegium Położników i Ginekologów (American Congress of Obstetricians and Gynecologists - ACOG), również dokonają zmian w swoich zaleceniach.

W Polsce zasady badań przesiewowych w kierunku raka szyjki macicy zawarte są w Populacyjnym Programie Profilaktyki i Wczesnego Wykrywania Raka Szyjki Macicy, realizowanym w oparciu o Ustawę z 1 lipca 2005 roku o ustanowieniu wieloletniego programu o nazwie „Narodowy program zwalczania chorób nowotworowych”.

Według tego programu do bezpłatnego badania cytologicznego uprawnione są kobiety w wieku 25-59 lat, posiadające ubezpieczenie NFZ. Badanie może być wykonane bez skierowania raz na 3 lata. U kobiet należących do grupy podwyższonego ryzyka: leczonych z powodu dysplazji szyjki macicy średniego lub dużego stopnia, leczonych wcześniej z powodu raka szyjki macicy, z potwierdzoną infekcją HPV (wirusem brodawczaka typu wysokoonkogennego),  z niedoborem odporności (np. z powodu przyjmowania leków immunosupresyjnych), zakażonych wirusem HIV, badanie jest wykonywane co 12 miesięcy.

Kobiety młodsze niż 25 lat powinny mieć wykonane badanie cytologiczne co roku w ramach wizyty ginekologicznej. Kobiety starsze niż 59 lat mogą skorzystać z badania cytologicznego w ramach porady specjalistycznej.
W programie nie ma wytycznych, dotyczących badań na obecność brodawczaka ludzkiego (HPV).

Na stronie
Badania: Badanie cytologiczne, HPV
Choroby: Rak szyjki macicy

‍