Co to jest?

Inne określenia: Wylew, Udar krwotoczny, Udar niedokrwienny

 
Udar mózgu określany jest jako zespół objawów klinicznych związanych z nagłym wystąpieniem ogniskowych lub uogólnionych zaburzeń czynności mózgu, które powstają w wyniku zaburzenia krążenia mózgowego. Ma to wpływ na funkcje organizmu kontrolowane przez poszczególne część mózgu. Jeżeli którykolwiek organ, w tym również mózg, pozostaje bez dopływu krwi i tlenu, jego komórki ulegają uszkodzeniu lub obumierają. Wprawdzie pewne uszkodzenia są odwracalne, ale obumarcie komórek mózgowych jest trwałe i zazwyczaj prowadzi do kalectwa.
Udar mózgu może być niedokrwienny (gdy nie dopływa krew do mózgu) lub krwotoczny (wywołany wylewem krwi do mózgu):

  • Udar niedokrwienny (80% przypadków)  – powodem może być zakrzep tworzący się przy ścianie naczynia, najczęściej na podłożu blaszki miażdżycowej (udar zakrzepowy) , lub zator powstający z przyniesionych z prądem krwi, z serca lub większych naczyń fragmentów skrzeplin (udar zatorowy)  
  • Udar krwotoczny (20% przypadków) - może być spowodowany pęknięciem naczynia  krwionośnego, powodując nagromadzenie krwi w mózgu. Przyczyna może być wewnętrzna - tętniak, czyli słaby punkt w ścianie tętnicy albo zewnętrzna - czyli uraz głowy. Tętniaki często spowodowane są wadami wrodzonymi lub nadciśnieniem tętniczym. Udar krwotoczy  poważny w skutkach i często kończy się zgonem pacjenta. Szansa na powrót do zdrowia jest dużo mniejsza niż w przypadku udaru niedokrwiennego.

Czynniki ryzyka powstania udaru

Istnieje wiele czynników ryzyka powstania udaru. Są to między innymi:


Główne czynniki ryzyka:

Inne czynniki ryzyka:

  • niedokrwistość sierpowatokrwinkowa
  • migrenowe bóle głowy
  • zespół antyfosfolipidowy
  • przyjmowanie kokainy
  • wysokie stężenie cholesterolu
  • palenie tytoniu.

Większość udarów poprzedzona jest jednym lub większą ilością mini udarów (zwanych przemijającymi atakami niedokrwiennymi lub w skrócie TIA), po których pacjent natychmiast powinien udać się do lekarza.

     
     
     

Objawy

Najczęstsze objawy wylewu to:

  • nagłe drętwienie, osłabienie lub paraliż twarzy, ręki lub nogi - zazwyczaj po jednej stronie ciała
  • utrata mowy lub kłopoty z mówieniem lub rozumieniem
  • gwałtowna utrata ostrości wzroku, utrata równowagi lub silny, niewyjaśniony ból głowy.

Badania

Obecnie rozpoznanie udaru odbywa się głównie w oparciu o badania pozalaboratoryjne, lecz zleca się wykonanie następujących badań laboratoryjnych:

BADANIA LABORATORYJNE

W określonych sytuacjach ocenia się także:


BADANIA POZALABORATORYJNE

  • nakłucie lędźwiowe (w razie klinicznego podejrzenia krwotoku podpajęczynówkowego)
  • badanie ultrasonograficzne duplex i przezczaszkowe
  • EEG (elektroencefalografia)
  • MRI i angiografia MRI
  • angiografia TK
  • MRI techniką dyfuzyjną i perfuzyjną
  • echokardiografia

Leczenie

Profilaktyka pierwotna polega na zmniejszaniu ryzyka udaru mózgu u osób, które dotychczas udaru nie przebyły. Zaleca się modyfikację potencjalnych czynników ryzyka, m, in: nadciśnienia tętniczego, migotania przedsionków, cukrzycy.

Udar mózgu to stan bezpośredniego zagrożenia życia, dlatego w leczeniu jest czas, który upływa od momentu wystąpienia objawów i postawienia rozpoznania do wdrożenia leczenia. Pacjenta z podejrzeniem udaru należy jak najszybciej przetransportować do szpitala, z oddziałem leczenia udaru lub do szpitala zapewniającego zorganizowaną opiekę nad chorymi z udarem. W leczeniu udaru mózgu stosuje się farmakoterapię, czasami jednak pacjent wymaga leczenia operacyjnego, o sposobie leczenia w zależności od rodzaju udaru decyduje lekarz.

Około 40% chorych z udarem mózgu wymaga aktywnej rehabilitacji. Rehabilitację chorego z udarem należy rozpocząć jak najszybciej po ustabilizowaniu się jego stanu klinicznego. Intensywność rehabilitacji zależy od stanu chorego i stopnia niesprawności. Uważa się ze poprawa neurologiczna następuje w ciągu pierwszych 3 miesięcy po udarze. Jednak aktywną
rehabilitację należy prowadzić do momentu, aż zaobserwuje się obiektywną poprawę czynności neurologicznych.

Pytania i odpowiedzi